700 bin şirkete 700 bin denetçi kalkıyor

YENİ Türk Ticaret Kanunu’nun olumlu yönlerinden biri de “denetim” olayı ile ilgili...

OKUR-YAZARLIK BİLE ARANMIYORDU

Önceki TTK’da; limited şirketlerde (ortak sayısı 20’yi aşmadığı sürece), denetçi zorunluluğu yoktu. Anonim şirketlerde ise “denetçi” zorunluluğu vardı ama denetçi olacak kişilerde, “okur-yazarlık” koşulu bile aranmıyordu. 

14 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu ile “denetim” olayı belli bir disiplin altına alındı ve anonim şirketler ile limited şirketlerin yani yaklaşık 700 bin şirketin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirlerce (YMM) denetlenmesi zorunlu kılındı. Ortakları bu kişilerden oluşan bağımsız denetleme kuruluşu da denetime yetkili olacaktı (Md.400).

Buna göre, yaklaşık 700 bin şirketin, muhasebecisi dışında ayrıca 700 bin “bağımsız denetçi” ile anlaşması gerekiyordu.

700 BİN DENETÇİ Mİ 7 BİN DENETÇİ Mİ

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun denetim ile ilgili 400. maddesi daha yürürlüğe girmeden değiştiriliyor. Denetimin SMMM ve YMM’lerce yapılabileceği şeklindeki madde yeniden düzenleniyor ve denetim yapacak olanların, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nca belirleneceği vurgulanıyor.

Ancak, Yasadan SMMM ve YMM ibaresinin çıkartılmasından, bunların dışındaki kişilerin de denetim yapabileceği anlamını çıkarmak yanlış olur.

TOP BAKANLAR KURULU’NDA

Yeni TTK’da yapılacak olan değişiklikle; denetimin kapsamına girecek şirketlerin, Bakanlar Kurulu’nca belirlenmesi öngörülüyor (Md. 397/4).

Şu an itibariyle netleşen bir durum olmamakla birlikte, cirosu 50 milyon liranın üzerinde olan şirketlerin bağımsız denetime tabi tutulması şeklinde ağırlıklı bir görüş var. Böyle olursa, ilk aşamada bağımsız denetim kapsamına girecek şirket sayısı, mevcut şirketlerin yüzde 1’i ya olur ya da olmaz.

50 milyon liralık çıtanın aşağı çekilmesi halinde, çıtanın konulacağı yere bağlı olarak, bağımsız denetime tabi tutulacak şirket sayısı, mevcut şirketlerin yüzde 2 ya da 3’ü olabilir. 

Yeni TTK ve Denetim

Sıkça kullanılan bir söz vardır: 'Sayılı gün çabuk geçer'. Gerçekten de 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) için geriye sayım başladı. Yeni TTK iş hayatına epey yenilikler getiriyor. Bunlardan bir kısmı da mali tablolar ve denetimle ilgili.

Yeni Türk Ticaret Kanunu, Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının uygulanmasını sağlamak ve benimsenmesini kolaylaştırmak amacıyla Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu'na (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu) yetki ve görev vermiştir.

Kurul tarafından belirlenen standartlara uyulabilmesi için muhasebe ile ilgili yazılımlarda bazı düzenlemeler yapılması gerekiyor. Bu durum, her işi son ana bırakma alışkanlığı olan toplumumuz için sorun çıkarabilecek nitelikte.

BAĞIMSIZ DENETİM

Yeni TTK, şirketlerin finansal tablolarının denetim yetkisine sahip meslek mensupları tarafından denetlenmesini gerektiriyor. Denetimin bağımsız olabilmesi için bağımsız denetçinin, şirketlerin muhasebe kayıtlarını tutan kişiden farklı bir kişi olması gerekiyor.
Bunların dışında; sermaye artırımı, sermaye azatlımı, birleşme, bölünme, kuruluş gibi bazı işlemlerin mevzuata uygunluğunun işlem denetçisi raporuyla onaylanması gerekiyor.
Bağımsız denetim yetkisini kullanacak meslek mensuplarının yetkilendirilme usulü konusu ise belirsizliğini koruyor. Konuyla ilgili olarak; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun web sayfasında;