Özel Binek Araçlarının Kiraya Verilmesinde KDV

Uygulamada çok çana rastlanan olaylardan birisi de özellikle şirket çalışanlarının veyahut da ortaklarının kendilerine veyahut yakınlarına ait araçları ve genellikle de binek araçlarını ya bedelsiz veyahut da belli bir bedel karşılığında şirket kullanımına terk etmeleri yani kiralama işlemleridir. Bu konuda yine çoğu kez araç sahibi ile kiraya verilen veya kullanım hakkı verilen kuruluşla bağıt yapıldığı gözlenmektedir.

Böyle bir durumun vergi hukuku açısından konumlandırılması ise yine uygulamada duraksama yaratmakta ve farklı yorumlamalara neden olabilmektedir.

Gelir Vergisi Yasası'nın 70'inci maddesinde sayılmak suretiyle belirtilen mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradı olarak kabul edilmiştir.

Buna göre "Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri"nin kiraya verilmesi halinde elde edilen kira geliri gayrimenkul sermaye iradıdır.

Diğer yandan aynı yasanın 73. maddesinin birinci fıkrası hükmü gereği olarak kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Yasası'na göre belirlenen vergi değerinin yüzde 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Yasası'nın servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin yüzde 10'udur.

Finansal Kiralama İşlemlerinde KDV

I- GİRİŞ

Finansal kiralama, bir yatırım malının mülkiyetinin finansal kiralama şirketinde kalarak, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve mülkiyetin sözleşmede belirlenen değer üzerinden dönem sonunda kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir. Finansal kiralama, yatırımcıların ihtiyaç duydukları yatırım mallarının öz kaynak veya banka kredisi kullanılarak satın alınması yerine, bir finansal kiralama şirketinden kiralanması; firmaların işletme sermayelerini daha akılcı bir şekilde kullanmalarını sağlayarak verimliliğin ve kârlılığın artmasında önemli rol üstlenmektedir(1).

Finansal kiralama sisteminin başlangıcında KDV oranı bir teşvik unsuru olarak kullanılmıştır. Daha sonra yapılan düzenlemeler ile finansal kiralama işlemlerinde uygulanan indirimli KDV oranı uygulamasına son verilmiştir. Ancak 27.12.2011 tarihinde yapılan düzenleme ile bazı finansal kiralama işlemlerinde indirimli KDV oranı yeniden uygulama alanı bulmuştur.

Bu yazımızda, finansal kiralama işlemlerinde uygulanan KDV oranı ile ilgili düzenlemelere yer verilecek, sınır ötesi finansal kiralama işlemlerinde uygulanacak KDV oranları ile ilgili açıklamalar yapılacak, finansal kiralama şirketlerine yapılan teslimlerde KDV açısından özellikli durumlara değinilecek, ayrıca binek otomobillerin finansal kiralamaya konu olması durumunda kira ödemeleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin kiracılar tarafından indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususu gelir idaresinin görüşleri ışığında açıklanacaktır.