6111 Sayılı Yasayla Getirilen İlâve İstihdam Teşviki, Ortalama Sigortalı Sayısının Hesaplanması, Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

1. Giriş

Bilindiği üzere 13.02.2011 tarihinde kabul edilen ve 25.02.2011 tarihinde Resmi Gazete””de yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı Kanuna geçici 10. madde eklendi. Bu yeni madde ile işverenlere yeni bir teşvik uygulaması daha getirilmiş oldu. Ayrıca yine 6111 sayılı Kanun ile değiştirilen 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının ı bendi ile, aynı dönemde 5510 sayılı Kanunda bulunan beş puanlık işveren hissesi teşviki ile diğer teşviklerin kendi kanunlarında aksine hüküm olmaması şartıyla beraber uygulanması imkânı sağlandı. Fakat birden fazla teşvikin aynı anda uygulanabilecek olması, 4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinde belirtilen ortalama sigortalı sayısının hesaplanması ve de teşvik unsurları sonrası işverenin ödeyeceği prim miktarının belirlenmesinden çeşitli tereddütler hasıl olmuştur. Makalenin konusunu, 6111 sayılı Yasayla getirilen ilâve istihdam teşviki, ortalama sigortalı sayısının hesaplanması, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri oluşturmaktadır.

2. 4447 Sayılı Kanunun Geçici 10. Maddesinde Öngörülen Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Destekten Yararlanılmasına İlişkin Usul ve Esaslar

6111 sayılı Kanunla 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 10. madde ile kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra işe alınan sigortalıların, işyerinde son 6 ay da çalışan sigortalı sayısına ilâve olması ve genel ve özel şartları birlikte sağlaması koşuluyla işveren hissesi payı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

2.1- 4447 Sayılı Kanunun Geçici 10. Maddesinde Yer Alan Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinden Yararlanma Şartları

• Sigortalının 01.03.2011 – 31.12.2015 tarihleri arasında işe alınması,

• Sigortalının 18 yaşından büyük olması,

• Sigortalının işe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması,

• Sigortalının fiilen çalışması,

• İşyerinin özel sektör işverenlerine ait olması,

• Sigortalının ortalama sigortalı sayısına ilâve olarak çalıştırılması,

• İşyerinin yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması,

• Aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma yasal süresi içinde gönderilmesi,

• Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

Yeni teşvik yasası ne getiriyor?

Yeni teşvik sisteminin yasal düzenlemeleri geçtiğimiz hafta TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Yatırımların, ekonomik ve sosyal açıdan göreceli olarak daha az gelişmiş illere yönlendirilerek bu illerde istihdamın artırılması, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması ve cari açıkla mücadele amacıyla, yatırımlardaki devlet katkısının artırılması bağlamında, bazıları yeni getirilen, bazıları ise iyileştirilen teşvik unsurlarını;
- Yatırım döneminden başlamak üzere indirimli Kurumlar Vergisi uygulaması,
- Büyük ve stratejik yatırımlarda Katma Değer Vergisi iadesi,
- Gelir vergisi stopajı teşviki,
- Sigorta primi ve işveren hissesinin bir kısmının devletçe karşılanması, olmak üzere dört başlık altında toplamak mümkün.
Bugünkü yazımızda yeni teşvikleri özet olarak, önümüzdeki günlerde her bir teşvik unsurunu detaylı olarak ele alacağız.  

İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesinde yapılan değişiklikle, indirimli Kurumlar Vergisi uygulamasından yatırım döneminde de yararlanılmasına imkan sağlanıyor.
Mevcut düzenlemede indirimli
kurumlar vergisi, yatırımın tamamlanmasından sonra ve teşvik konusu yatırımdan elde edilen kazançlara uygulanıyordu. Yatırımlardan elde edilen kazanç, mükellefin diğer kazançlarından ayrı tutulup düşük oranda vergilendiriliyordu. Dolayısıyla bu teşvikten yararlanmak çoğu zaman uzun yıllar alabiliyordu.
Yeni düzenlemeye göre yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına da indirimli Kurumlar Vergisi uygulanabilecek. Yatırıma başlama tarihinden itibaren yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının yüzde 50'sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulatmak suretiyle devletin yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il gurubu için yüzde 80'e kadar artırma veya yüzde sıfıra kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Öngörülen Sigorta Prim Teşviki

Yatırımların teşvikine ilişkin hükümleri de bünyesinde barındıran Yasa Tasarısında, yatırımların ekonomik ve sosyal açıdan göreceli olarak daha az gelişmiş illere yönlendirilerek, bu illerde istihdamın artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla, yatırımcının üzerindeki istihdam kaynaklı yüklerin azaltılması bağlamında öngörülen gelir vergisi stopajı teşvikini Salı günü yazmış, sigorta primi teşvikini bugüne bırakmıştık.
Tasarı ile mevcut sigorta primi teşviki tutarının, Bakanlar Kurulunca belirlenecek illerde gerçekleştirilecek yatırımlar için artırılması öngörülüyor.

MEVCUT SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun halen yürürlükte olan ek 2. maddesine göre, yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde teşvik edilen yatırımlara bağlı olarak gerçekleştirilen istihdam için 18 Ağustos 2009 tarihinden itibaren, asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece karşılanıyor.

ÖNGÖRÜLEN SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİTasarıda mevcut durum korunurken, Bakanlar Kurulunca belirlenecek illerde gerçekleştirilecek yatırımlarda istihdam edilecek sigortalılar için işveren hisseleri ile birlikte sigortalı hisselerinin tamamına kadar olan kısmının da karşılanması öngörülüyor.