Türkiye Noterler Birliğinden Sicil Tasdiknamelerine İlişkin Önemli Açıklamalar

      Hukuk -20962

Ankara, 06/12/2013

 Özü: Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu’nun ticaret sicili tasdiknamelerine ilişkin yazısı hk.

 ........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE    

             Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Başkanlığınca Birliğimize gönderilen 04.12.2013 tarihli ve 2554 sayılı yazıda;

            “Son günlerde üyelerimizden Konfederasyonumuza yansıyan sorunlarda, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da bazı noterlerin, ticari defter tasdik ettiren esnaf ve sanatkârlardan ticaret sicil tasdiknamesi istedikleri, ticaret sicil tasdiknamesi İbraz etmeyen esnaf ve sanatkârlarımıza ise ticaret siciline kayıt yaptırmaları gerektiğinin söylendiği ifade edilmektedir.

            Bilindiği üzere, kimlerin esnaf ve sanatkâr,  kimlerin tacir ve sanayici sayılacakları,  6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 11.  maddesinin 2. fıkrasına istinaden çıkartılan Bakanlar Kurulu kararına göre belirlenmektedir.

            6102 sayılı Kanuna göre yeni bir Bakanlar Kurulu kararı yayımlanıncaya kadar, 2007/12362 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yürürlüktedir.

            Anılan karar aşağıdaki gibidir.

            Esnaf ve sanatkâr ile tacir ve sanayicinin ayrımı

            MADDE  1  -  (1)  5362 sayılı  Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 63 üncü maddesi ile 6762  sayılı Türk Ticaret Kanununun 12 nci ve 17 nci maddelerinin uygulaması bakımından;

            a) Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunun tespit edeceği ve Resmî Gazete'de yayımlanacak esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabına göre deftere tâbi olanlar ile vergiden muaf bulunanlardan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinin birinci fıkrasının  (1)  ve  (3)  numaralı bentlerinde yer alan nakdi limitlerin yarısını,  (2)  numaralı bendinde yazılı nakdi limitin tamamını aşmayanların esnaf ve sanatkâr sayılmaları ile esnaf ve sanatkâr siciline ve dolayısıyla esnaf ve sanatkarlar odalarına kaydedilmeleri,

            Ancak,  esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanların kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıt için zorlanmaması, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi  iş hasılatı esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların ise kayıtlarının, esnaf ve sanatkâr sicili marifetiyle ticaret siciline aktarılması,

            b) 213 sayılı Vergi Usul Kanununa istinaden birinci sınıf tacir sayılan ve bilanço esasına göre defter tutanlar ile işletme hesabına göre defter tutan ve bu Kararın (a) bendinde belirtilenlerin dışında kalanların tacir ve sanayici sayılmaları ile ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin bünyesindeki odalara kaydedilmeleri,

            kararlaştırılmıştır.

            Diğer taraftan, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkâr Meslek Kuruluşları Kanununun 68. maddesine göre, esnaf ve sanatkârlar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren otuz gün içinde durumlarını aynı Kanunun 67. maddesine göre kurulan Esnaf ve Sanatkâr Siciline tescil ettirmek ve Esnaf ve Sanatkâr Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdür.

            Bununla beraber,  yine 5362 sayılı Kanunun 68.  maddesinin dördüncü fıkrasında da  "Esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken,  daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanlar kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayda zorlanamazlar."ifadesine yer verilmiştir.

            Ayrıca, aynı Kanunun 7. maddesinin d bendinde esnaf ve sanatkâr olabilmek için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıtlı olmama şartı aranmaktadır.

            Dolayısıyla,  ticaretle uğraşan gerçek kişiler yukarıda açıklanan mevzuat gereğince ya ticaret siciline ya da esnaf ve sanatkâr siciline kayıt yaptırmak zorundadırlar.  Bu nedenle, aynı kişinin hem ticaret siciline hem de esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olması kanunen mümkün değildir. 

            Dolayısıyla, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı_esnaf_ve sanatkârların, ticari defterlerinin tasdikinde ticaret sicil tasdiknamesi ibraz etmeleri yasal olarak mümkün bulunmamaktadır.”denilmektedir.

            Yukarıda yer alan yazı doğrultusunda;

            1- Esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanların, aynı zamanda ticaret siciline kayıtlı bulunmaları mümkün olmadığından, esnaf ve sanatkârların ticari defterlerinin tasdikleri sırasında, TTK. nun 64. maddesinde belirtilen ve Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 16’ncı maddesi uyarınca ticaret sicil müdürlüklerince verilen “ticaret sicili tasdiknamesinin” istenmemesi gerektiği,

            2- Mükellefin esnaf veya tacir olup olmadığının belirlenmesi bakımından, esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı olduklarını belirtenlerden bu durumlarını kanıtlayan bir belge istenmesinin, belge ibraz edilememesi halinde ise buna ilişkin yazılı beyanlarının alınmasının uygun olacağı,

            düşünülmektedir.

            Bilgi edinilmesi ile buna göre uygulama yapılmasını rica ederim.  

            Saygılarımla,

            Yunus TUTAR                                                                                                               Başkan                                                                   

            (GENEL YAZI:118)

2013 Yılında Tasdik Edilecek Defterlere İlişkin Bilgiler (Tablo)

Resmin büyük halini görmek üzerine tıklayın

Notlar:

• Yukarıda sınıflandırılan defterlerden açılış onayı gerektirenler; kuruluş sırasında veya kullanmaya başlamadan önce tasdik ettirilir.

• Açılış onaylarının noter tarafından yapıldığı takdirde Ticaret Sicili Tasdiknamesi noter tarafından aranması zorunludur. (2013 yılı açılış onayları için gereklilik yoktur.)

• İlk açılış onaylarında Ticaret Sicil Tasdiknamesi aranmaz.

• İlk açılış onayları Ticaret Sicil Müdürlüklerince de yapılabilir.

2013 Yılında Tasdiklenecek Defterler

A-) VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE TUTULACAK VE TASDİK ETTİRİLECEK DEFTERLER:

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN :

1)-Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler;

a)-Yevmiye Defteri

b)-Defteri Kebir (VUK hükümlerine göre tasdiki zorunlu olmayıp, tutulması zorunludur.)

c)-Envanter ve Bilanço defteri

2)-İşletme Esasına Göre Tutulacak Defter;

İşletme Defteri

3)-Serbest Meslek Erbabının Tutacağı Defter;

Serbest Meslek Kazanç Defteri 

Önemli Not: Yukarıda belirtilen mükellef grupları Yeni TTK ya göre başkaca herhangi bir defter tutmayacak, tasdik ettirmeyeceklerdir. Önceki yıllardaki tasdik ve defter tutma hükümleri devam etmektedir.

B-) TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE TUTULACAK VE TASDİK ETTİRİLECEK DEFTERLER:

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN (LTD VE A.Ş)

6102 sayılı yeni TTK’nın 64.maddesinin üçüncü 

ve dördüncü fıkralarında belirtilen aşağıdaki defterlerin kullanılması gerekmektedir.

TTK na Göre Tutulması Gereken Defterler Ve Defterlerin Açılış Ve Kapanış Tastikleri

1. Giriş :

6102 Sayılı TTK’ nun 64 maddesinin 5 nci maddesine istinaden defterler Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak tutulmaya devam edilecektir.

Kamu gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafın belirlenen şirketler 01.01.2013 tarihinden itibaren Münferit ve Konsolide Finansal Tablolarını Türkiye Muhasebe Standartlarına göre düzenlemek zorundadırlar.

2. Kapsam :

2.1. Mükellef olarak kapsam;

Sermaye şirketleri

- Anonim Şirketler,

- Limited Şirketler,

- Hisseleri paylara bölünmüş komandit Şirket.

3. Tutulacak defterler, açılış, kapanış onayları, suç ve cezalar :

3.1. Tutulacak defterler;

Muhasebe ile ilgili defterler (Md.64-3)

- Yevmiye defteri

- Defteri kebir

- Envanter defteri

Ticari Defterler ve Tasdiki

Geçtiğimiz Çarşamba günü; “Şirket kuruluşunda yol haritası” başlıklı bir yazı yazmış ve sonunda da; ticari defterler ve defterlerin tasdikine ilişkin bilgileri sizlerle paylaşacağımı belirtmiştim.

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda ticari defterler:

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 64’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasında;

“Fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile dördüncü fıkrada sayılan defterlerin açılış onayları, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılır. Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar notere yaptırılır. Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir. Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere yaptırılır. Ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerin açılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilir. Açılış onayının noter tarafından yapıldığı hâllerde noter, ticaret sicili tasdiknamesini aramak zorundadır. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması hâlinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmaz. Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nca müştereken çıkarılan tebliğle belirlenir.”

Vergi Levhası Tasdiki - 2

Dün başladığımız vergi levhasının tasdiki konusuna bugün de devam ediyoruz.

3-Vergi levhasının alınması:

Gelir/kurumlar vergisi mükellefleri tarafından gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresi içinde verilmesi halinde vergi levhası, Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından söz konusu beyannamelerde yer alan bilgilere göre otomatik olarak oluşturulacak ve mükellefin internet vergi dairesine aktarılacaktır.

Mükellefler tarafından gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresi içinde verilmediği ancak beyannamelerin vergi levhasının kanuni alınma süresi içerisinde verilmesi durumunda, vergi levhası sistem tarafından otomatik olarak mükellefin internet vergi dairesine aktarılacaktır. Her iki durumda da mükellefin vergi levhasını süresinde aldığı kabul edilecektir.

Vergi levhasını yazılı almak isteyen mükellefler, ilgili dönem beyannamelerini vermiş olmak kaydıyla internet vergi dairesinden bizzat kendileri veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler (meslek mensupları) aracılığıyla internet vergi dairesinden yazdırabilirler.

Bu şekilde alınan vergi levhalarının ayrıca vergi dairesine veya meslek mensuplarına imzalattırılmasına veya tasdik ettirilmesine gerek bulunmamaktadır. İnternet vergi dairesinden erişilebilen vergi levhası üzerinde yer alan, sistem tarafından verilen onay numarası ve tarihi, vergi levhasının tasdiki hükmündedir.