GVK - İndirilecek Giderler ve Uygulamaları - III

Bu yazımızda yine asıl konumuz olan GVK.nun 40.maddesinde yazılı olan “İndirilecek Giderler” hususunda bundan önceki iki yazımızda değinmediğimiz konulardan bahsederek bitirmeye çalışacağız.

(Bu yazımızda önceki yazıların devamı niteliğinde olduğundan madde numaralandırmaya kaldığımız yerden devam edeceğiz.)

7- Kiralanan, aktife kayıtlı ve işte kullanılan araçların giderleri (GVK 40/5);

            GVK 40/5.maddesinde; “Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri” indirim konusu yapılabilir denmektedir.

            Taşıt giderlerinden kasıt genel olarak tamir, bakım, yakıt, sigorta, muayene harçları vb. giderler olarak adlandırabiliriz. Maddede yazılı olan “işletmeye dahil” ifadesi ise, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından aktife kayıt edilen, işletme veya serbest meslek defteri tutanlar için ise VUK 189.maddesine istinaden İşletme Defterinin herhangi bir sayfasında veya amortisman listelerinde gösterilen anlamına gelmektedir.

            Kiralanmış veya işletmeye dahil olan binek araçlarında giderlerinin tamamı indirim konusu yapılabilmektedir. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi indirimin yapılabilmesi için işletmede fiilen kullanılması gereklidir. KDV Kanunu açısından incelediğimizde, KDV Kanunun 30/b bendine göre “Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi” indirim konusu yapılamaz denilmektedir. Bu çerçevede taksi işletmecisi, sürücü kursu ve otomobil kiralama şirketi gibi işletmelerin faaliyetleriyle ilgili almış oldukları binek otomobillerine ait KDV’yi indirim konusu yapabilirler. Bu açıklamalar dışında kalan işletmelerin almış oldukları binek araçlar için ödedikleri KDV’ni indirim konusu yapmaları mümkün değildir. İndirim konusu yapılamayan bu KDV, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir.

GVK - İndirilecek Giderler ve Uygulamaları - II

Bir önceki  “Gelir Vergisi Kanununda İndirilecek Giderler – I” başlıklı yazımızda

- Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan giderler

- Hizmetli ve işçilerin işyerinde yiyecek, giyecek ve barınma giderleri

konularına değinmiştik. Bu yazımızda GVK’nun 40.maddesinde belirtilen “İndirilecek Giderler” kısmında yer alan diğer konuların incelemesine devam edeceğiz.

3- Ödenen Sosyal Güvenlik Primlerinin Gider Olarak İndirilmesi (GVK 40/2);

Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (Bu primlerin ve aidatın istirdat edilmemek üzere Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartiyle), 27′nci maddede yazılı giyim giderleri indirim konusu yapılabilir.

Yukarıdaki kanun (GVK 40/b) maddesinde de belirtildiği üzere ödenen SGK Primlerinin gider olarak yazılabilmesi için ödenmiş olma şartı bulunmaktadır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 88.maddesinde de “Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamaz” hükmü bulunmaktadır. Bu iki kanun maddesindeki ortak hükmün yani indirimin sadece ödemeye bağlı tutulmasındaki amaç SGK Primlerinin tahsilatının yapılmasını sağlamaktır.

GVK - İndirilecek Giderler ve Uygulamaları - I

Ticari kazancın elde edilebilmesi ve işletmenin asıl amaçlarından biri olan “varlığını devam ettirebilmesi” için yapılması zorunlu olan giderler bulunmaktadır. Bu giderleri kanunların bize çizdiği çerçeve içinde ticari kazancımızdan indirim konusu yapabiliyoruz. Peki her yapılan gideri indirim konusu yapabiliyor muyuz?

İşte bu yazımızda; yapılan bu giderlerin Gelir Vergisi Kanununca uygun olup olmadığını uygulama örnekleriyle değerlendirmeye çalışacağız. Gelir Vergisi Kanununu incelediğimizde giderin ticari kazançtan indiriminin söz konusu olabilmesi için yapılan faaliyetin iştigal konusu ile doğrudan veya dolaylı olarak bir bağı olması gerektiğini görebiliyoruz.

            G.V. Kanunun 40.maddesinde “İndirilecek Giderler” başlığı altında topladığı gider çeşitlerini tek tek ele almaya başlayalım.

1- Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan giderler; (GVK 40/1)

    “İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.”

   Götürü gider uygulaması 194 nolu GVKGT’nde açıklanmıştır. Bu duruma göre ihracat, yurt dışında inşaat, onarım, montaj ve teknik hizmet verenler ile yurtdışı taşımacılık faaliyeti yapan gelir ver kurumlar vergi mükellefleri götürü gider uygulamasından yararlanabileceklerdir. Bu faaliyetleri bulunmayan işletmeler bu gider uygulamasından yararlanamazlar. Söz konusu tebliğde “ihraç kaydıyla mal teslimi” yapanlarında bu uygulamadan yararlanabileceği yazmakta iken tebliğin ilgili (I/4-b)  bölümü Danıştay tarafından iptal edildiğinden ihraç kaydıyla mal teslimi yapanlar götürü gider uygulamasından yararlanamazlar.