Günümüz ekonomik koşullarında, firmaların yaptıkları satışlar konusunda
giderek daha sert bir yarışa girdiği ortadadır. Bu sert rekabet
ortamında satışları arttırmak amaçlı pek çok stratejinin uygulandığını
görmekteyiz. Bu stratejilerden yaygın olarak kullanılanlarından birisi
de hediye çeki uygulamasıdır. Uygulamada, firmanın kendi bünyesinde
çıkardığı hediye çeklerini yine kendi satışlarında kullanabildiği örneği
gibi kendisinden bağımsız bir başka firmanın da uygulama içinde yer
aldığı örnekler bulunmaktadır.
Hediye çeki uygulama konusunda en çok tartışılan konulardan birisi Katma Değer Vergisi hususudur. Hediye çekinin tesliminde KDV hesaplanmalı mıdır?
3065 sayılı KDV kanunun 1. maddesinde ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu yer almaktadır. Maddede geçen teslim yine aynı kanunun 2. maddesinde açık olarak tanımlanmıştır. Buna göre teslim; bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir.
Firma tarafından, ilerleyen dönemlerdeki satışları arttırma maksatlı dağıtılan çeklerin herhangi bir malın satışı yada hizmetin ifası anlamına gelmediği açıktır. Bu sebeple bu çeklerin teslimi konusunda KDV söz konusu olmayacaktır. Ticari teamüllere aykırı olmayacak şekilde belli bir oranda indirim yapılmasını sağlayacak bir hediye çeki, kullanım aşamasında, alınan mal ya da hizmet bedeline göre satış iskontosu olarak değerlendirilebilir. Peki, bağımsız bir işletmenin ticari satışlarını arttırmak amaçlı bir başka firmada kullanılmak üzere, kullanıldığında bedelini ödeme taahüdü ile aldığı ve müşterilerine bedelsiz verdiği hediye çeki yada kupon tesliminde durum ne olacaktır? Maliyenin bu konudaki görüşü de yine yukarıdaki açıklamalarla çelişmeyecek niteliktedir. Bir başka firmada kullanılmak üzere verilecek bir hediye çeki uygulamasında, çekin gerek karşı firmadan teslim alınması gerekse müşteriye teslimi an itibariyle herhangi bir mal teslimi ve hizmet ifası oluşturmamaktadır. KDV'yi doğuran olay hediye çeki karşılığı malın satışı ya da hizmetin ifası sırasında gerçekleşmiş olacaktır.
Konu ile ilgili Maliye bakanlığından talep edilen muktezalarda durumlar şu şekilde sonuçlanmıştır;
İstanbul Defterdarlığı'''nın 06.03. 2003 tarih ve 1190 sayılı muktezasında;
".... hediye çeki teslimi bir mal veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV ye tabi olmayacak, çeklerin müşteriye verilmesi aşamasında bu çeklere ilişkin olarak fatura düzenlenmeyeceği gibi KDV de hesaplanmayacaktır"
26.01.2001 tarih ve 5166 sayılı Maliye Bakanlığı muktezasında;
".... herhangi belirli bir mal teslimi ve hizmet ifasını göstermeyen hediye çeklerinin verilmesi ile katma değer vergisi yönünden vergiyi doğuran olay gerçekleşmemektedir. Bu nedenle, hediye çeki dağıtan firmaların, hediye çeklerini dekont vererek belgelendirmesi ve alınan bedelleri de "avans" olarak muhasebeleştirmesi gerekmektedir.
Dekont verilmek suretiyle belgelendirilen ve “avans” olarak muhasebeleştirilen hediye çeklerinin, nihai tüketiciler tarafından ibraz edilerek çek tutarı ka
Hediye çeki uygulama konusunda en çok tartışılan konulardan birisi Katma Değer Vergisi hususudur. Hediye çekinin tesliminde KDV hesaplanmalı mıdır?
3065 sayılı KDV kanunun 1. maddesinde ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu yer almaktadır. Maddede geçen teslim yine aynı kanunun 2. maddesinde açık olarak tanımlanmıştır. Buna göre teslim; bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir.
Firma tarafından, ilerleyen dönemlerdeki satışları arttırma maksatlı dağıtılan çeklerin herhangi bir malın satışı yada hizmetin ifası anlamına gelmediği açıktır. Bu sebeple bu çeklerin teslimi konusunda KDV söz konusu olmayacaktır. Ticari teamüllere aykırı olmayacak şekilde belli bir oranda indirim yapılmasını sağlayacak bir hediye çeki, kullanım aşamasında, alınan mal ya da hizmet bedeline göre satış iskontosu olarak değerlendirilebilir. Peki, bağımsız bir işletmenin ticari satışlarını arttırmak amaçlı bir başka firmada kullanılmak üzere, kullanıldığında bedelini ödeme taahüdü ile aldığı ve müşterilerine bedelsiz verdiği hediye çeki yada kupon tesliminde durum ne olacaktır? Maliyenin bu konudaki görüşü de yine yukarıdaki açıklamalarla çelişmeyecek niteliktedir. Bir başka firmada kullanılmak üzere verilecek bir hediye çeki uygulamasında, çekin gerek karşı firmadan teslim alınması gerekse müşteriye teslimi an itibariyle herhangi bir mal teslimi ve hizmet ifası oluşturmamaktadır. KDV'yi doğuran olay hediye çeki karşılığı malın satışı ya da hizmetin ifası sırasında gerçekleşmiş olacaktır.
Konu ile ilgili Maliye bakanlığından talep edilen muktezalarda durumlar şu şekilde sonuçlanmıştır;
İstanbul Defterdarlığı'''nın 06.03. 2003 tarih ve 1190 sayılı muktezasında;
".... hediye çeki teslimi bir mal veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV ye tabi olmayacak, çeklerin müşteriye verilmesi aşamasında bu çeklere ilişkin olarak fatura düzenlenmeyeceği gibi KDV de hesaplanmayacaktır"
26.01.2001 tarih ve 5166 sayılı Maliye Bakanlığı muktezasında;
".... herhangi belirli bir mal teslimi ve hizmet ifasını göstermeyen hediye çeklerinin verilmesi ile katma değer vergisi yönünden vergiyi doğuran olay gerçekleşmemektedir. Bu nedenle, hediye çeki dağıtan firmaların, hediye çeklerini dekont vererek belgelendirmesi ve alınan bedelleri de "avans" olarak muhasebeleştirmesi gerekmektedir.
Dekont verilmek suretiyle belgelendirilen ve “avans” olarak muhasebeleştirilen hediye çeklerinin, nihai tüketiciler tarafından ibraz edilerek çek tutarı ka
Nuruosmaniye Vergi Dairesi Başkanlığının 13.08.1998 tarih ve 15424 sayılı muktezasında,
"hediye çeklerinin müşteri firmaya tesliminin, mal teslimi olarak değerlendirilemeyeceği için KDV'''ye tâbi olmadığı"...
Hediye çekinin birkaç uygulamasına ilişkin hususlar açıklandığı gibidir. Ancak belirtmek yerinde olacaktır ki, uygulamada hediye çekleri yada kupon uygulamaları açısından sayısız yöntem bulunmaktadır. Burada önemli hususlardan birisi uygulamaların hukuki açıdan ticari teamüller çerçevesinde olmasıdır. Ve unutulmamalıdır ki, her bir değişik uygulama vergisel hususların farklı olarak değerlendirilmesini gerektirecektir.
Altuğ Özöğüt
SMMM / Tax Manager
altugozogut@hsyaudit.com
Yorum Gönder