Tüm Detaylarıyla GSS Borçlarını Yapılandırma

6552 sayılı Torba Yasayla 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 53 ve 60 ıncı madde ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan diğer borçlarla birlikte, hiçbir sosyal güvencesi olmadığı için SGK tarafından re’sen Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alınan veya sadece GSS sigortalısı olan (60/1-g) kişilerin prim borçları da yapılandırma kapsamına alınmıştır. Öte yandan GSS borç miktarını isteyen https://esgm.sgk.gov.tr/Esgm/ linkinden öğrenebilir.

1- Yapılandırmanın Kapsamı

Daha önce süresinde gelir testi yaptırmış olup borcun tamamını ilk taksitin ödeme süresi içerisinde ödeyenlerden sadece borç anaparası yani borç aslı alınacak. Bir defada ödeme imkanı olmayanların borcu ise faizi silinerek yurtiçi tüketici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak yeniden hesaplanarak taksitlendirilecek.

Gelir testi yaptırmamış olanlar ise önce gelir testi yaptıracak, gelir testi sonucuna göre borç tamamen silinecek veya gelir testi sonucuna göre yukarıdaki gibi hesaplanıp yapılandırılacak.

2- Yapılandırmaya Başvuru Süresi ve Başvuru Yeri

GSS borcunu yapılandırmak isteyenlerin en geç 30 Nisan 2015 tarihi mesai bitimine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Bakanlar Kurulu İsterse bu süreyi 6 aya kadar yani 31 Ekim 2015 tarihine kadar uzatabilecek.

Başvurular, borçlunun ikametgahının bağlı bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvuru formu ile yapılacak. Başvuru posta yoluyla da yapılabilecek. Başvuruların posta yolu ile yapılması halinde, taahhütlü, iadeli taahhütlü, PTT Kargo (kapıdan kapıya teslim) ya da APS yolunun tercih edilmesi halinde, başvuru formunun postaya verildiği tarih Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecek, adi posta yolunun tercih edilmiş olması halinde ise başvuru formunun Kurum evrak kayıtlarına giriş tarihi Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecek. PTT Kargo dışında kargo yoluyla başvuru evrakı gönderilemeyecek.

3- Yapılandırma Kapsamına Giren Borçlar

2014 Nisan ve önceki aylara ait GSS prim borçları yapılandırma kapsamına girmekte olup, sonraki aylara ait borçlar için yapılandırmadan yararlanma imkanı bulunmamaktadır.

4- İlk Taksiti Ödeme Süresi

Borçların taksitlendirilmesi halinde, yapılandırma başvurusu hangi tarihte yapılmış olursa olsun farketmez, ilk taksitin 1 Haziran 2014 tarihi mesai bitimine kadar ödenmesi gerekecek. Bakanlar Kurulu İsterse ilk taksit ödeme süresini de 6 aya kadar uzatabilecek.

5- Gelir Testi Yaptırmış Olanların Borçlarının Yapılandırılması

5.1- Süresinde Gelir Testi Yaptırmış Olanların Durumu

10 Eylül 2014 veya daha önceki bir tarihte gelir testi yaptırmış olanların, öncelikle borçları üzerinden işlemiş olan tüm gecikme zammı ve cezası (gecikme faizi) silinecek, bunun yerine anapara (borç aslı) üzerinden yurtiçi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak hesaplama yapılacak, gecikme faizi yerine bu tutar esas alınacak, çıkan bu tutar borç aslına eklenecek ve bu şekilde yapılandırılacak borç miktarı bulunacak (anapara + enflasyon oranına göre hesaplanan gecikme faizi). Bu hesaplama sonucunda ödenecek borçta bir miktar azalma olacak (Bkz. Yapılandırmayla Borç Miktarı Ne Kadar Düşer ?).

) Bulunan borç miktarı borçlunun tercihine göre taksitlendirilecek. Eğer ilk taksitin ödeme süresi içerisinde (yukarıda belirtilmiştir) borcun tamamı ödenirse bu durumda sadece anapara yani borç aslının ödenmesi yeterli olacak.

 

5.2- Gelir Testini Geç Yaptırmış Olanların Durumu

Normalde süresi içerisinde gelir testine başvuranların aylık ödemeleri gereken GSS primi, başından itibaren gelir testi sonucuna göre tespit edilen aylık gelir durumları esas alınarak tahakkuk ettirilir, yani her ay ödemeleri gereken GSS prim tutarı bu şekilde hesaplanır (Bkz. Genel Sağlık Sigortası Prim Tutarları). Hiçbir sosyal güvencesi olmadığı için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından re’sen GSS kapsamına alınan kişinin, süresi içerisinde gelir testine başvurmayıp daha sonra gelir testine başvurması halinde ise (SGK tarafından kişinin GSS kapsamına alındığının bildirildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde gelir testine başvurması gerekir) gelir testinin sonuçlandığı tarihe kadar geçen süre için aile içerisinde kişi başına düşen geliri brüt asgari ücretin iki katından fazla olduğu kabul edilerek aylık asgari ücretin iki katı üzerinden her ay GSS primi tahakkuk ettirilir, gelir testi sonuçlandıktan sonra ise ödemesi gereken GSS primi gelir testi sonucuna göre tespit edilen aylık geliri esas alınarak hesaplanır. Daha kısa bir anlatımla, gelir testini süresinden sonra yaptıran kişinin GSS primi gelir testine kadar aylık asgari ücretin iki katı üzerinden, gelir testinden sonra gelir testi sonucu çıkan geliri üzerinden hesaplanır.

Bu durumda olup da borcunu yapılandırmak isteyenlerden, gelir testi sonucu aylık gelirleri asgari ücretin iki katından az çıkmış olanlar için, GSS borç asıları başından itibaren gelir testi sonucu esas alınarak yeniden hesaplanacak, böylece gelir testine kadar olan dönem için asgari ücretin iki katı üzerinden tahakkuk etmiş olan GSS borç tutarı önemli ölçüde azalacak. Bu şekilde bulunan borç üzerinden yurt içi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak hesaplama yapılarak yukarıda belirtildiği gibi gecikme faizi yerine uygulanacak miktar bulunacak. Yapılan hesaplama sonucunda bu şekilde bulunan toplam borç tutarı borçlunun isteği doğrultusunda taksitlendirilecek. İlk taksitin ödeme süresi içerisinde (yukarıda belirtilmiştir) borcun tamamı ödenirse bu durumda sadece anapara yani borç aslının ödenmesi yeterli olacak. Bunlardan daha önce yüksek tutar üzerinden GSS primi ödemiş olanlara ise herhangi bir iade yapılmayacak.

5.3- Gelir Testi Sonucunda Aylık Gelirinin Yüksek Tespit Edildiğini Düşünen veya Gelir Testinden Sonra Gelir Durumunda Değişiklik Olanlar

Yukarıda belirtildiği şekilde gelir testi yaptırmış olmakla birlikte, gelir testi sonucunun hatalı olduğunu yani gelirinin yüksek tespit edildiğini düşünenler için bu aşamada yapılacak bir işlem bulunmamaktadır. Çünkü bu tür durumda olanların, gelir testi sonucu tespit edilen aylık gelirleri ve ödeyecekleri primler SGK tarafından kendilerine bildirildikten sonra 15 gün içerisinde gelir testini yapan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına itiraz etmeleri gerekirdi.

Aynı şekilde, gelir testi yapıldıktan sonra gelir durumları ödenecek prim miktarını etkileyecek şekilde değişikliğe uğrayan kişilerin de gelir testinin yenilenmesi için bir ay içinde vakfa başvurmaları gerekirdi.

Dolaysıyla söz konusu başvuruları süresinde yapmamış olan kişilerin bu aşamadan sonra yeniden gelir testi yaptırıp, geriye dönük olarak bu yeni gelir testi sonucu tespit edilen geliri esas aldırma imkanları bulunmamaktadır. Bunlar başvurup gelir testini yeniletseler bile, bu yeni gelir testi yapıldığı tarihten itibaren uygulanır. 

Görüldüğü üzere daha önce gelir testi yaptırmış olanların yeniden gelir testi yaptırıp, geriye dönük borç miktarını azaltma ve bu şekilde yapılandırmadan yararlanma imkanları bulunmamaktadır.

6- Gelir Testine Hiç Başvurmamış Olanların Borçlarının Yapılandırılması

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından GSS kapsamına alınmış olup, hiç gelir testine başvurmamış olan kişilerin borçlarını yapılandırmadan önce 31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine kadar, adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı adreslerine göre bağlı oldukları yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurarak gelir testi yaptırmaları halinde, Sosyal Güvenlik Kurumu bu gelir testi sonucuna göre başından itibaren bunların GSS borçlarını yeniden hesaplayacak, yukarıda gelir testi yaptırmış olanlara uygulanan işlemler aynen bunlara da uygulanacak. Yani bunlar da borçlarını taksitle ödeyebilecekleri gibi, ilk taksiti ödeme süresi içerisinde borç aslının (anaparanın) tamamını ödemeleri halinde bunlardan hiçbir gecikme faizi alınmayacak. Gelir testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkanların borçları ise tamamen silinecek.

Gelir testi yaptırmayanların ise mevcut borç miktarı üzerinden borçları yapılandırılacak. Yani gecikme faizi yerine borç aslı üzerinden yurt içi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak hesaplama yapılacak ve yapılandırılacak borç miktarı bulunacak, borçlu isterse taksitle ödeyecek, isterse ilk taksiti ödeme süresi içerisinde sadece borç aslının (anaparanın) tamamını ödeyecek. Ancak gelir testi yaptırmamış olanların aylık gelirleri asgari ücretin iki kabul edilip buna göre GSS primi tahakkuk etmiş olacağından, gelir testi sonucu aylık geliri asgari ücretin iki katından az çıkanların GSS borçları önemli ölçüde azalacağı gibi, aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkanların borçları ise tamamen silineceğinden, bunların yapılandırmadan önce gelir testi yaptırmaları menfaatlerine olacaktır.

Öte yandan, şimdiye kadar hiç gelir testi yaptırmamış olup halen GSS sigortalılıkları devam edenlerin bundan sonrası için prim ödeyip ödemeyecekleri ve ödeyeceklerse ödeyecekleri aylık prim tutarları da bu gelir testi sonucu esas alınarak belirlenecek.

7- Yapılandırma Kapsamında Borcu Silinecek Kişiler

- Gelir testini süresi geçtikten sonra yaptıranlardan, aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıktığı için primi devlet tarafından ödenecek kişi (yeşilkartlı) kapsamına alınan, ancak gelir testinden önceki GSS borçları için geriye dönük bu imkandan yararlandırılmamış olan kişilerin geriye dönük bu prim borçları silinecek.

- Hiç gelir testi yaptırmamış olup 31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine kadar gelir testine başvuran ve yapılacak gelir testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkan kişilerin de tüm GSS borçları silinecek. Ayrıca bunlardan GSS sigortalılıkları halen devam edenler gelir testinden sonra da durumlarında değişiklik olmadığı sürece hiç prim ödemeyecekler, yani yeşilkart kapsamına olacaklar.

8- Borçları Taksitlendirme Şartları

Borçlarını taksitle ödemek isteyenler, başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih edecekler. Taksitler iki ayda bir ödeneceğinden, örneğin 18 eşit taksit seçeneğinin tercih edilmesi halinde borç 36 aya kadar taksitlendirilmiş olacak. İlk taksit, yukarıda belirttiğimiz gibi eğer Bakanlar Kurulu tarafından herhangi bir uzatma yapılmazsa 1 Haziran 2014 tarihi mesai bitimine kadar ödenecek.

Taksit seçeneğine göre borcun tamamına aşağıda belirtilen katsayılar uygulanarak, taksitlendirilecek borç miktarı bulunacak, bulunan bu miktar tercih edilen taksit sayısına bölünecek ve her ay ödenecek taksit miktarı bulunacak.

Taksit sayısına göre borç;

- Altı eşit taksit için (1,05),

- Dokuz eşit taksit için (1,07),

- On iki eşit taksit için (1,10),

- On sekiz eşit taksit için (1,15),

katsayısı ile çarpılacak.

9- Borcunu Yapılandıranların Sağlıktan Yararlanmaları

Yukarıda belirtildiği üzere, gelir testi sonucu aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıktığı için borcu silinen ve yeşilkart kapsamına alınan kişiler, bu şartları devam ettiği sürece sağlık yardımlarından yararlanabilecekler.

Bunun dışında borcunu taksitlendirenler ise ilk taksiti ödemeleri ve cari aylara ilişkin olarak da 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başlayacaklar. Bunlar yapılandırma kapsamındaki taksitlerini ve cari aylara ilişkin primlerini düzenli ödedikleri yani yapılandırma bozulmadığı sürece sağlıktan yararlanma hakları da devam edecek

Vergi Borcunun Ortadan Kalkması

I- GİRİŞ

Hukuk devletinde her “hak” ve “yükümlülük/borç” yasalarla doğar ve yasalarla sonlanır, bu nedenle hukuksuz hak ve borç olmaz.

Bir ülke yönetimini üstlenen devletler, bu yönetim ödevini üstlenirken yönetilenlerden bir “gelir” almak zorundadırlar. Alınan gelirlerin bir bölümü “vergi kavramı” içinde yer alır.

Vergi, kişilerden devlet gereksinmelerini karşılamak için karşılıksız olarak ve yasa zoruyla alınan bir gelirdir. Vergi önce bir olay sonucu doğar ve normal olarak vergi borcundan gerçek kişiler ya da tüzel kişiler ödeme sonucu kurtulur. Gerek vergi borcunun doğuşu, gerekse ortadan kalkması yasal kurallara bağlanmıştır.

Vergi borcu, devlet için bir hak, vergi yükümlüsü için ise, bir borç niteliği taşır, hem hak olma hali, hem de borç olma hali uzun süreli değildir. Vergi borcu normal olarak “ödeme” ile ortadan kalkar, ancak bazı hallerde yasal koşulların gerçekleşmesi halinde vergi borçları ödeme dışında da ortadan kalkabilmektedir. Bu çalışmamızda ödeme dışında hangi yasal hallerde vergi borçlarının ortadan kalkabileceği üzerinde kısada olsa durmak istiyoruz. Zira, vergi yükümlüleri için ödeme dışında vergi borcunun ortadan kalkmasında özellikle zaman aşımı büyük önem taşımaktadır. Büyük bir kurtarıcı rolü üstlenmiştir.

Vergi borcunun ödeme dışında ortadan kalkmasını sağlayan hukuk yapısının içeriği hem vergi yönetiminin yönetsel yorumları, hem de vergi yargı yerlerinin hukuksal yorumları konuyu ilginç hale dönüştürmüştür. Bizde bu nedenle konuyu irdeleme gereksinimi duyduk.

II- VERGİ BORCUNUN ORTADAN KALKMASI

Verginin doğuşu “vergiyi doğuran olay” ile başlar ve ödeme ya da vergi borcunun ortadan kalkmasına değin aşama aşama evreler izleyerek ödeme ya da yasal olarak ortadan kalkıncaya kadar “yükümlülük”sürer. Bir vergi borcunun ortadan kalkması doğal olarak “ödeme”nin gerçekleşmesidir. Bunun dışında ortadan kalkma gerekçeleri olağanüstülük taşımaktadır. Bu çalışmamızda bizde bu olağanüstü durumlar üzerinde durmak istiyoruz ve bu olağanüstü durumlar nedir sorusunun yanıtını vermeye çalışıyoruz.

Şirketten Borç Alma Kâr Avansı Al

Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun temmuz ayında yürürlüğe girmesiyle birlikte ticari yaşamda ortaya çıkacak değişiklikler ve yenilikler şirketleri vergisel yükümlülükler de dahil olmak üzere birçok açıdan etkileyecek.

Örneğin Yeni Ticaret Kanunu'na göre şirket ortaklarının ve yönetim kurulu üyelerinin şirketten borçlanması artık yasak. Bu yasağa uymayanlara adli para cezası uygulanacak. Adli para cezasının ödenmemesi halinde ise ilgili kişileri hapis cezası beklemekte. Yeni Ticaret Kanunu söz konusu yasak karşısında vergi maliyeti de olsa yeni bir uygulamayı öngörmüş ve düzenlemiş durumda.

Bugünkü yazımızda Yeni Ticaret Kanunu ile birlikte "kâr payı avansı" uygulamasını ve söz konusu uygulamanın vergisel sonuçlarını mercek altına alacağız.

Kâr payı avansı ne demek?

Kar payı avansı dağıtımı, hesap dönemi kapanmadan ve yıllık net kâr kesinleşmeden önce, yıllık kardan mahsup edilmek üzere ortaklara yapılan kâr payı ödemesi anlamına gelmekte.