Değerli meslektaşlar; son günlerde bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, aylık bildirimde bulunduğu ”Form Ba ve Form Bs” hakkında çokça sorular ve sorunlarla karşılaştığımız için soru – yanıt şeklinde özet bir çalışma yapmaya çalıştık. Ancak bu kadarı da yeterli değil, daha da çok karşılaştığımız problemler ve uygulamalar ile her geçen gün yüzleşmekteyiz. Umarım, aşağıda yer alan yapmış olduğumuz bu özet çalışma bir nebzede olsa sorunlarınıza ve sorularınıza ışık tutar.
Soru 1: Form Ba ve Form Bs hangi mükellefleri kapsamaktadır?
Yanıt 1: Belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirme yükümlülüğü, bilanço esasına göre defter tutan mükellefleri kapsamaktadır.
Soru 2: Noterlere ilişkin bildirim yükümlülüğü var mıdır?
Yanıt 2: 17 Ağustos 2006 tarih ve 26262 sayılıresmi gazetede yayımlanan362 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile noterlere yönelik olarak getirilmiş bulunan bildirim yükümlülüğü, 2010 yılından itibaren kaldırılmıştır.
Soru 3: Birden fazla şubesi bulunan mükellefler bildirim formlarını nasıl düzenleyecekler?
Yanıt 3: Birden fazla şubesi bulunan mükelleflerin bildirim formlarının merkez tarafından şube ve merkez bilgileri birleştirmek suretiyle verilmesi gerekmektedir.
Soru 4: Bilanço esasına göre defter tutmakta iken işletme hesabı esasına geçen ve işletme hesabı esasına göre defter tutmakta iken bilanço esasına geçen mükelleflerin bildirim zorunluluğu nedir?
Yanıt 4: Bilanço esasına göre defter tutmakta iken, işletme hesabı esasına geçen mükellefler, işletme hesabına geçtikleri hesap döneminden itibaren bildirimde bulunmayacaklardır. Buna karşın, işletme hesabına göre defter tutmakta iken, bilanço esasına geçen mükelleflerin, bilanço esasına geçtikleri hesap döneminden itibaren bildirim formu verme zorunlulukları bulunmaktadır.
Soru 5: Kurumlar vergisinden muaf olan mükellefler bildirimde bulunmak zorunda mıdır?
Yanıt 5: Kurumlar vergisinden muaf olan mükellefler, muafiyetten yararlandıkları hesap döneminden itibaren Ba-Bs bildirim formu vermeyeceklerdir.
Soru 6: Form Ba ve Form Bs ye ilişkin rakamsal hadler nelerdir?
Yanıt 6: Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” nun Tablo II alanında bildirilecektir.
Söz konusu hadlerin uygulanmasında, özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet alış/satışlarında katma değer vergisi, özel tüketim vergisine tabi işlemlerde ise özel tüketim vergisi dahil tutarlar dikkate alınacaktır.
Belgelerde gelir vergisi tevkifatına da yer verilen hallerde tevkifattan önceki brüt tutarlar dikkate alınacaktır.
Belirlenen hadlerin altında kalan alış ve satış bedellerinin bildirildiği, “Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı” (Tablo III) bölümü Ba-Bs bildirim formlarından çıkartılmıştır.
Soru 7: Vade Farkı, Kur Farkı gelirleri/giderleri Form Ba – Form Bs ye dahil edilecek midir?
Yanıt 7: Herhangi bir mal ve hizmet alış veya satışına bağlı olarak, ödemenin gecikmesi ve döviz kurlarının değişmesi suretiyle ortaya çıkan ve fatura düzenlenmek suretiyle alıcıya/satıcıya yansıtılan vade veya kur farkı gelirleri/giderleri de haddi aşması halinde bildirimlere dahil edilecektir.
Soru 8: Satıştan iadeler ile Alıştan iadeler Form Ba – Form Bs ye dahil edilecek midir?
Yanıt 8: Bir kişi veya kurumdan yapılan alışların kısmen veya tamamen iade edilmesi durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kuruma yapılan satış olarak dikkate alınacaktır.
Aynı şekilde, bir kişi veya kuruma yapılan satışlardan bir kısmının veya tamamının iade alınması durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kurumdan yapılan alış olarak dikkate alınacaktır. Dolayısıyla Form Ba – Form Bs ye dahil edilecektir.
Soru 9: Bankalar, Katılım Bankaları, Aracı Kurumlar, Portföy Yönetim Şirketleri, Menkul Kıymet Yatırım Fon ve Ortaklıkları, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketleri, Sigorta Şirketleri ve Acenteleri hizmet ve satış işlemlerini Form Ba – Form Bs ye dahil edecekler midir?
Yanıt 9: Bankalar, Katılım Bankaları, Aracı Kurumlar, Portföy Yönetim Şirketleri, Menkul Kıymet Yatırım Fon ve Ortaklıkları, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketleri, Sigorta Şirketleri ve Acenteleri yapmış oldukları işlemleri belirli periyotlarla Maliye Bakanlığına bildirdiklerinden, hizmet ve satış işlemlerinde düzenledikleri dekont ve poliçe bilgilerini Form Bs ile bildirmelerine gerek bulunmamaktadır.
Aynı şekilde, bu kurumların kendi aralarındaki işlemler sebebiyle düzenledikleri dekontların karşı tarafça Form Ba ile bildirilmesine de gerek bulunmamaktadır.
Ancak bu kurumlar, diğer belgelere dayalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alım/satımlarını genel esaslar çerçevesinde Ba-Bs formları ile bildirmek zorundadırlar.
Soru 10: Döviz alış-satışı yapan mükellefler ile yetkili müessese izin belgeli ve altın borsasına üye olup kıymetli maden alış-satışı ile uğraşan mükellefler Form Ba – Form Bs bildiriminde bulunacaklar mıdır?
Yanıt 10: Döviz alış-satışı yapan mükellefler ile yetkili müessese izin belgeli ve altın borsasına üye olup kıymetli maden alış-satışı ile uğraşan mükellefler belirli miktarın üzerindeki alış-satış bilgilerini Maliye Bakanlığına bildirmek zorunda olduklarından, bu işlemlerini ayrıca Ba ve Bs bildirim formlarıyla bildirmelerine gerek bulunmamaktadır.
Ancak, bu kurumlar, diğer belgelere dayalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alım/satımlarını genel esaslar çerçevesinde Ba-Bs formları ile bildirmek zorundadırlar.
Diğer taraftan, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, döviz büroları ve yetkili diğer kuruluşlardan yapmış oldukları döviz alış-satışlarını Ba ve Bs bildirim formlarına dahil etmelerine gerek bulunmamaktadır.
Soru 11: Bildirim mecburiyeti bulunan mükellefler, mal ve/veya hizmet alış ve satışlarını hangi belgelerle Form Ba – Form Bs ye dahil edeceklerdir?
Yanıt 11: Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilecektir.
Soru 12: Form Ba – Form Bs ile ilgili hangi dönemlerde bildirim yapılacaktır?
Yanıt 12: Mükellefler söz konusu bildirim formlarını, aylık dönemler halinde düzenlemek ve takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı saat 24:00’e kadar sistem üzerinden onaylamak suretiyle göndermekle yükümlüdürler.
Soru 13: Mükellefiyetin terki halinde Form Ba – Form Bs bildirimi yapılacak mıdır?
Yanıt 13: Mükellefiyetin terki halinde bildirim formları, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar verilmek zorundadır. Bu bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensuplarınca verilecektir.
Soru 14: Bildirim verme zorunluluğu bulunan mükellefin ölümü halinde Ba–Bs bildirimi yapılacak mıdır?
Yanıt 14: Bildirim verme zorunluluğu bulunan mükellefin ölümü halinde, bildirim formlarını verme sürelerine, Vergi Usul Kanununun 16 ncı maddesi hükmü uyarınca üç ay eklenir.
Soru 15: Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirim formlarını ne şekilde vereceklerdir?
Yanıt 15: Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirim formlarını, tasfiye süresince aylık dönemler halinde vereceklerdir. Tasfiyenin başladığı aya ait bildirim formları ise tasfiye öncesi ve sonrası ayrımı yapılmaksızın düzenlenecektir.
Diğer taraftan, tasfiye sonunda bildirimler tasfiye kararının tescil edildiği tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar tasfiye memuru veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından verilecektir.
Soru 16: Belirlenen haddi aşan mal ve/veya hizmet alış/satış tutarları düzenlenme tarihin de mi yoksa kayıtlara alındığı tarihler de mi Ba-Bs ye konu edilecek?
Yanıt 16: Yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerekmektedir.
Mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemler, bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirlenir.
Soru 17: İthalat işlemlerinin ve ihracat işlemlerinin Form Ba ve Form Bs de bildirilmesinde nelere dikkat edilmelidir?
Yanıt 17: İthalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde Gümrük Beyannamesi giriş tarihi, ihracat işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde ise, fiili ihracatın gerçekleştiği tarih dikkate alınacaktır.
Ayrıca serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin yurt içine yaptıkları satış işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarı dikkate alınacaktır.
Bildirim formlarında alıcı veya satıcının vergi kimlik numarası, ithalat işlemlerinde “1111111111”, ihracat işlemlerinde ise “2222222222” olarak kodlanacaktır.
Soru 18: Bildirim verme yükümlülüğü bulunan, ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler yine de bildirimde bulunacaklar mıdır?
Yanıt 18: Bildirim verme yükümlülüğü bulunan, ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler, söz konusu formları Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar.
Soru 19: Bir kişi veya kurumun birden fazla şubesinden yapılan mal ve/veya hizmet alımları ve mal ve/veya hizmet satımları Form Ba – Form Bs’de bildirimleri nasıl yapılacaktır?
Yanıt 19: Bir kişi veya kurumun birden fazla şubesinden yapılan mal ve/veya hizmet alımları, muhasebe sistemi gereği ayrı ayrı takip edilse bile, birleştirilerek Ba bildirim formunda tek satır olarak gösterilecektir.
Aynı şekilde, bir kişi veya kurumun birden fazla şubesine yapılan mal ve/veya hizmet satışları da birleştirilerek, Bs bildirim formunda tek satır olarak gösterilecektir.
Soru 20: Yabancı para cinsinden yapılan alış/satış bedelleri Form Ba – Form Bs’ye nasıl konu edilecek ve nakli yekûnlu faturalarda fatura adedinin tamamı mı belge sayısı olarak kabul edilecek?
Yanıt 20: Bildirimlerdeki alış/satış bedelleri, Türk Lirası (TL) olarak doldurulacak ve kuruş bilgileri gösterilmeyecektir.
Bir kişi veya kurumdan yapılan alış ve/veya satışlarda birden fazla belge olması halinde kuruş ihmali belge bazında değil, belgelerin toplam tutarı üzerinden yapılacaktır.
Diğer taraftan, birden fazla sayfadan oluşan (nakli yekûnlu) faturalar tek fatura olarak kabul edilecektir.
Soru 21: Vergi dairesi değişen mükellefler, bildirim formlarını hangi vergi dairesine göndereceklerdir?
Yanıt 21: Vergi dairesi değişen mükellefler, bildirim formlarını en son bağlı oldukları vergi dairesine göndereceklerdir.
Soru 22: Form Ba – Form Bs yi belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere ne kadar ceza kesilecektir?
Yanıt 22: Ba-Bs Formlarını belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere 2012 takvim yılında 1.170.-TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Söz konusu cezanın uygulanmasında, Ba ve Bs bildirim formları tek bir form olarak değerlendirilecek ve tek özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Süresinde verilen formların 10 gün içinde düzeltmesi yapılırsa özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir. Düzeltmenin 10.günü takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası ( 2012 için 1.170.-TL’nin 1/5’i olan 234.-TL’dir.)
Elektronik ortamda form verme mecburiyetine uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi halinde, 352 nci maddenin birinci derece usulsüzlüklerle ilgili (1) numaralı bendi ile ikinci derece usulsüzlüklerle ilgili (7) numaralı bendi uyarınca ayrıca ceza kesilmez.
Kaynak:
04.02.2010 tarih ve 27483 sayılı resmi gazete
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası 2012 yılı mali rehber
Gökhan ŞAHİN
Muhasebe Müdürü
Yorum Gönder