Dini bir bayram olan Ramazan Bayramını geride bıraktık. Ülkemizde dini bayramlar çalışanlarımız bakımından son derece önemli günlerdir. Bu günlerde insanlarımız akraba ziyareti ve dini vecibeleri yerine getirmek gibi uğraşlarına zaman ayırmak isterler. Ancak çalışma yaşamının gereklilikleri özellikle de bazı iş kollarında buna olanak tanımaz. Pek çok işyerinde genel tatil çalışması kaçınılmazdır. Bu nedenle genel tatil çalışmasının olası olduğu işyerlerinde işverenler işçilerin bu konudaki onaylarını peşin olarak (işe girerken) almaya çalışırlar. Çünkü fazla mesaide olduğu gibi genel tatil çalışmasında da işçinin onayının alınması gerekmektedir. İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma zorunlulukları yoktur. Dolayısıyla bugünlerde çalışmayan yani tatil yapan işçilere, söz konusu sürelere ait ücretleri tam olarak ödenir. Eğer çalışanlar, tercihlerini çalışmaktan yana kullanmışlarsa her gün için bir günlük ilave ücret ödenir. Yani tatil günlerine denk gelen ücretleri %100 zamlı olarak ödenir. Bayram günlerinin geleneksel kutlamalarının yapılabilmesi, bu kutlamalara herkesin katılabilmesi amacıyla kanun koyucu ulusal bayram ve genel tatil günlerini belirleyerek, işçilere bu günlerde tatil yapma olanağı sağlamıştır.
Ulusal ‘Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’ a göre; 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Ulusal Bayram olarak kabul edilmiştir ve ülkemizin bundan başka ulusal bayramı yoktur.
Bunun dışında yine tatil günleri olarak;
Resmi Bayramlar’ ın olduğu; 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı,
Dini Bayramlar; Ramazan Bayramı(3,5 gün) ve Kurban Bayramı(4,5 gün)’ dır.
Ayrıca 1 Ocak Yılbaşı ve 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü tatili olarak kabul edilmiştir.
Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde resmi daire ve kuruluşlar tatil edilirken özel işyerlerinde bu günlerde çalışma yapılması mümkündür. Sadece 29 Ekim’ de tüm işyerlerinin kapatılması zorunluluğu vardır. Ama işin ve işyerinin niteliğinden doğan bir zorunluluk varsa 29 Ekim’de bu işyerleri de açılabilir.
İş kanununun 44. maddesine göre:
‘Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerinde çalışma yapılıp yapılmayacağı toplu iş sözleşmeleri veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmede hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.’
Bu maddeden anlaşılacağı üzere iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde işçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağına dair bir hüküm yoksa işçi zorla çalıştırılamaz ve işveren bu işçinin akdini derhal fesih yoluyla sonlandıramaz.
İşçiler bu günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmadan o günlerin ücreti tam olarak ödenir. Eğer işçi o günlerde çalışırsa, çalıştıkları her gün için ayrıca bir günlük ücret ödenir. Çalışmaması halinde ödenecek ücret, çıplak ücrettir. Buna karşılık çalışma yapılırsa giydirilmiş ücret üzerinden ödeme yapılmalıdır.
Ayrıca, ulusal bayram ve genel tatil günü ile hafta tatilinin çakışması halinde sadece bir tatil ücreti ödenir.
Bu konu ile ilgili olarak örneğin, brüt aylığı 1500 TL olan bir işçi eğer bayram günü 1 günlük çalışması varsa 50 TL daha maaşına eklenmesi gerekir. Bayramı çalışarak Eylül ayında alacağınız maaşınızda hakkınızı alabilmeniz için bilmenizde yarar olacak bilgileri aktarmaya çalıştım.
ÖZGÜR ERDURSUN
Yorum Gönder