6552 sayılı Torba Yasayla 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 53 ve 60
ıncı madde ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan diğer borçlarla birlikte,
hiçbir sosyal güvencesi olmadığı için SGK tarafından re’sen Genel Sağlık
Sigortası (GSS) kapsamına alınan veya sadece GSS sigortalısı olan
(60/1-g) kişilerin prim borçları da yapılandırma kapsamına alınmıştır.
Öte yandan GSS borç miktarını isteyen https://esgm.sgk.gov.tr/Esgm/
linkinden öğrenebilir.
1- Yapılandırmanın Kapsamı
Daha önce süresinde gelir testi yaptırmış olup borcun tamamını ilk
taksitin ödeme süresi içerisinde ödeyenlerden sadece borç anaparası yani
borç aslı alınacak. Bir defada ödeme imkanı olmayanların borcu ise
faizi silinerek yurtiçi tüketici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas
alınarak yeniden hesaplanarak taksitlendirilecek.
Gelir testi yaptırmamış olanlar ise önce gelir testi yaptıracak,
gelir testi sonucuna göre borç tamamen silinecek veya gelir testi
sonucuna göre yukarıdaki gibi hesaplanıp yapılandırılacak.
2- Yapılandırmaya Başvuru Süresi ve Başvuru Yeri
GSS borcunu yapılandırmak isteyenlerin en geç 30 Nisan 2015 tarihi
mesai bitimine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine başvurması
gerekiyor. Bakanlar Kurulu İsterse bu süreyi 6 aya kadar yani 31 Ekim
2015 tarihine kadar uzatabilecek.
Başvurular, borçlunun ikametgahının bağlı bulunduğu yerdeki sosyal
güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvuru formu ile
yapılacak. Başvuru posta yoluyla da yapılabilecek. Başvuruların posta
yolu ile yapılması halinde, taahhütlü, iadeli taahhütlü, PTT Kargo
(kapıdan kapıya teslim) ya da APS yolunun tercih edilmesi halinde,
başvuru formunun postaya verildiği tarih Kuruma verildiği tarih olarak
kabul edilecek, adi posta yolunun tercih edilmiş olması halinde ise
başvuru formunun Kurum evrak kayıtlarına giriş tarihi Kuruma verildiği
tarih olarak kabul edilecek. PTT Kargo dışında kargo yoluyla başvuru
evrakı gönderilemeyecek.
3- Yapılandırma Kapsamına Giren Borçlar
2014 Nisan ve önceki aylara ait GSS prim borçları yapılandırma
kapsamına girmekte olup, sonraki aylara ait borçlar için yapılandırmadan
yararlanma imkanı bulunmamaktadır.
4- İlk Taksiti Ödeme Süresi
Borçların taksitlendirilmesi halinde, yapılandırma başvurusu hangi
tarihte yapılmış olursa olsun farketmez, ilk taksitin 1 Haziran 2014
tarihi mesai bitimine kadar ödenmesi gerekecek. Bakanlar Kurulu İsterse
ilk taksit ödeme süresini de 6 aya kadar uzatabilecek.
5- Gelir Testi Yaptırmış Olanların Borçlarının Yapılandırılması
5.1- Süresinde Gelir Testi Yaptırmış Olanların Durumu
10 Eylül 2014 veya daha önceki bir tarihte gelir testi yaptırmış
olanların, öncelikle borçları üzerinden işlemiş olan tüm gecikme zammı
ve cezası (gecikme faizi) silinecek, bunun yerine anapara (borç aslı)
üzerinden yurtiçi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak
hesaplama yapılacak, gecikme faizi yerine bu tutar esas alınacak, çıkan
bu tutar borç aslına eklenecek ve bu şekilde yapılandırılacak borç
miktarı bulunacak (anapara + enflasyon oranına göre hesaplanan gecikme
faizi). Bu hesaplama sonucunda ödenecek borçta bir miktar azalma olacak (Bkz. Yapılandırmayla Borç Miktarı Ne Kadar Düşer ?).
)
Bulunan borç miktarı borçlunun tercihine göre taksitlendirilecek. Eğer
ilk taksitin ödeme süresi içerisinde (yukarıda belirtilmiştir) borcun
tamamı ödenirse bu durumda sadece anapara yani borç aslının ödenmesi
yeterli olacak.
5.2- Gelir Testini Geç Yaptırmış Olanların Durumu
Normalde süresi içerisinde gelir testine başvuranların aylık
ödemeleri gereken GSS primi, başından itibaren gelir testi sonucuna göre
tespit edilen aylık gelir durumları esas alınarak tahakkuk ettirilir,
yani her ay ödemeleri gereken GSS prim tutarı bu şekilde hesaplanır
(Bkz. Genel Sağlık Sigortası Prim Tutarları). Hiçbir sosyal güvencesi
olmadığı için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından re’sen GSS kapsamına
alınan kişinin, süresi içerisinde gelir testine başvurmayıp daha sonra
gelir testine başvurması halinde ise (SGK tarafından kişinin GSS
kapsamına alındığının bildirildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde
gelir testine başvurması gerekir) gelir testinin sonuçlandığı tarihe
kadar geçen süre için aile içerisinde kişi başına düşen geliri brüt
asgari ücretin iki katından fazla olduğu kabul edilerek aylık asgari
ücretin iki katı üzerinden her ay GSS primi tahakkuk ettirilir, gelir
testi sonuçlandıktan sonra ise ödemesi gereken GSS primi gelir testi
sonucuna göre tespit edilen aylık geliri esas alınarak hesaplanır. Daha
kısa bir anlatımla, gelir testini süresinden sonra yaptıran kişinin GSS
primi gelir testine kadar aylık asgari ücretin iki katı üzerinden, gelir
testinden sonra gelir testi sonucu çıkan geliri üzerinden hesaplanır.
Bu durumda olup da borcunu yapılandırmak isteyenlerden, gelir testi
sonucu aylık gelirleri asgari ücretin iki katından az çıkmış olanlar
için, GSS borç asıları başından itibaren gelir testi sonucu esas
alınarak yeniden hesaplanacak, böylece gelir testine kadar olan dönem
için asgari ücretin iki katı üzerinden tahakkuk etmiş olan GSS borç
tutarı önemli ölçüde azalacak. Bu şekilde bulunan borç üzerinden yurt
içi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak hesaplama
yapılarak yukarıda belirtildiği gibi gecikme faizi yerine uygulanacak
miktar bulunacak. Yapılan hesaplama sonucunda bu şekilde bulunan toplam
borç tutarı borçlunun isteği doğrultusunda taksitlendirilecek. İlk
taksitin ödeme süresi içerisinde (yukarıda belirtilmiştir) borcun tamamı
ödenirse bu durumda sadece anapara yani borç aslının ödenmesi yeterli
olacak. Bunlardan daha önce yüksek tutar üzerinden GSS primi ödemiş
olanlara ise herhangi bir iade yapılmayacak.
5.3- Gelir Testi Sonucunda Aylık Gelirinin Yüksek Tespit
Edildiğini Düşünen veya Gelir Testinden Sonra Gelir Durumunda Değişiklik
Olanlar
Yukarıda belirtildiği şekilde gelir testi yaptırmış olmakla birlikte,
gelir testi sonucunun hatalı olduğunu yani gelirinin yüksek tespit
edildiğini düşünenler için bu aşamada yapılacak bir işlem
bulunmamaktadır. Çünkü bu tür durumda olanların, gelir testi sonucu
tespit edilen aylık gelirleri ve ödeyecekleri primler SGK tarafından
kendilerine bildirildikten sonra 15 gün içerisinde gelir testini yapan
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına itiraz etmeleri gerekirdi.
Aynı şekilde, gelir testi yapıldıktan sonra gelir durumları ödenecek
prim miktarını etkileyecek şekilde değişikliğe uğrayan kişilerin de
gelir testinin yenilenmesi için bir ay içinde vakfa başvurmaları
gerekirdi.
Dolaysıyla söz konusu başvuruları süresinde yapmamış olan kişilerin
bu aşamadan sonra yeniden gelir testi yaptırıp, geriye dönük olarak bu
yeni gelir testi sonucu tespit edilen geliri esas aldırma imkanları
bulunmamaktadır. Bunlar başvurup gelir testini yeniletseler bile, bu
yeni gelir testi yapıldığı tarihten itibaren uygulanır.
Görüldüğü üzere daha önce gelir testi yaptırmış olanların yeniden
gelir testi yaptırıp, geriye dönük borç miktarını azaltma ve bu şekilde
yapılandırmadan yararlanma imkanları bulunmamaktadır.
6- Gelir Testine Hiç Başvurmamış Olanların Borçlarının Yapılandırılması
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından GSS kapsamına alınmış olup, hiç
gelir testine başvurmamış olan kişilerin borçlarını yapılandırmadan önce
31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine kadar, adrese dayalı nüfus kayıt
sisteminde kayıtlı adreslerine göre bağlı oldukları yerdeki sosyal
yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurarak gelir testi yaptırmaları
halinde, Sosyal Güvenlik Kurumu bu gelir testi sonucuna göre başından
itibaren bunların GSS borçlarını yeniden hesaplayacak, yukarıda gelir
testi yaptırmış olanlara uygulanan işlemler aynen bunlara da
uygulanacak. Yani bunlar da borçlarını taksitle ödeyebilecekleri gibi,
ilk taksiti ödeme süresi içerisinde borç aslının (anaparanın) tamamını
ödemeleri halinde bunlardan hiçbir gecikme faizi alınmayacak. Gelir
testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri asgari
ücretin üçte birinden az çıkanların borçları ise tamamen silinecek.
Gelir testi yaptırmayanların ise mevcut borç miktarı üzerinden
borçları yapılandırılacak. Yani gecikme faizi yerine borç aslı üzerinden
yurt içi üretici enflasyon (Yİ-ÜFE) oranları esas alınarak hesaplama
yapılacak ve yapılandırılacak borç miktarı bulunacak, borçlu isterse
taksitle ödeyecek, isterse ilk taksiti ödeme süresi içerisinde sadece
borç aslının (anaparanın) tamamını ödeyecek. Ancak gelir testi
yaptırmamış olanların aylık gelirleri asgari ücretin iki kabul edilip
buna göre GSS primi tahakkuk etmiş olacağından, gelir testi sonucu aylık
geliri asgari ücretin iki katından az çıkanların GSS borçları önemli
ölçüde azalacağı gibi, aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az
çıkanların borçları ise tamamen silineceğinden, bunların yapılandırmadan
önce gelir testi yaptırmaları menfaatlerine olacaktır.
Öte yandan, şimdiye kadar hiç gelir testi yaptırmamış olup halen GSS
sigortalılıkları devam edenlerin bundan sonrası için prim ödeyip
ödemeyecekleri ve ödeyeceklerse ödeyecekleri aylık prim tutarları da bu
gelir testi sonucu esas alınarak belirlenecek.
7- Yapılandırma Kapsamında Borcu Silinecek Kişiler
- Gelir testini süresi geçtikten sonra yaptıranlardan, aylık geliri
asgari ücretin üçte birinden az çıktığı için primi devlet tarafından
ödenecek kişi (yeşilkartlı) kapsamına alınan, ancak gelir testinden
önceki GSS borçları için geriye dönük bu imkandan yararlandırılmamış
olan kişilerin geriye dönük bu prim borçları silinecek.
- Hiç gelir testi yaptırmamış olup 31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine
kadar gelir testine başvuran ve yapılacak gelir testi sonucunda aile
içerisinde kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin üçte birinden
az çıkan kişilerin de tüm GSS borçları silinecek. Ayrıca bunlardan GSS
sigortalılıkları halen devam edenler gelir testinden sonra da
durumlarında değişiklik olmadığı sürece hiç prim ödemeyecekler, yani
yeşilkart kapsamına olacaklar.
8- Borçları Taksitlendirme Şartları
Borçlarını taksitle ödemek isteyenler, başvuru sırasında altı, dokuz,
on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih
edecekler. Taksitler iki ayda bir ödeneceğinden, örneğin 18 eşit taksit
seçeneğinin tercih edilmesi halinde borç 36 aya kadar taksitlendirilmiş
olacak. İlk taksit, yukarıda belirttiğimiz gibi eğer Bakanlar Kurulu
tarafından herhangi bir uzatma yapılmazsa 1 Haziran 2014 tarihi mesai
bitimine kadar ödenecek.
Taksit seçeneğine göre borcun tamamına aşağıda belirtilen katsayılar
uygulanarak, taksitlendirilecek borç miktarı bulunacak, bulunan bu
miktar tercih edilen taksit sayısına bölünecek ve her ay ödenecek taksit
miktarı bulunacak.
Taksit sayısına göre borç;
- Altı eşit taksit için (1,05),
- Dokuz eşit taksit için (1,07),
- On iki eşit taksit için (1,10),
- On sekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılacak.
9- Borcunu Yapılandıranların Sağlıktan Yararlanmaları
Yukarıda belirtildiği üzere, gelir testi sonucu aylık geliri asgari
ücretin üçte birinden az çıktığı için borcu silinen ve yeşilkart
kapsamına alınan kişiler, bu şartları devam ettiği sürece sağlık
yardımlarından yararlanabilecekler.
Bunun dışında borcunu taksitlendirenler ise ilk taksiti ödemeleri ve
cari aylara ilişkin olarak da 60 günden fazla prim ve prime ilişkin
borçlarının bulunmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanmaya
başlayacaklar. Bunlar yapılandırma kapsamındaki taksitlerini ve cari
aylara ilişkin primlerini düzenli ödedikleri yani yapılandırma
bozulmadığı sürece sağlıktan yararlanma hakları da devam edecek
Yorum Gönder