5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi kurum kazancı” başlıklı 6 ncı maddesiyle, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır..
Safi kurum kazancının tespiti için atıfta bulunulan Gelir Vergisi Kanunu’nun 37 nci maddesinde ticari kazancın tarifi yapılmış, safi kazancın tespit edilmesi için indirilebilecek giderlere Kanunun 40 ancı maddesinin bentlerinde, safi kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi kabul edilmeyen ödemelere de Kanunun 41 inci maddesinin bentlerinde yer verilmiştir.
Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesiyle, ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazancının tespitinde, mükelleflerin maddede yazılı giderleri hasılattan ayrıca indirmelerine olanak sağlanmış, Kanunun 11 inci maddesiyle de kurum kazancının tespitinde hangi indirimlerin yapılmasının kabul edilmeyeceği belirlenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 278 inci maddesinde; “Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, dese ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, emtianın kıymeti düşen mal olarak emsal bedeli ile değerlenebilmesi için iktisadi kıymetindeki önemli azalışın yangın, deprem, su basması gibi tabii bir afet ve bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller nedeniyle olması gerekir.
Vergi Usul Kanunu’nun 267 nci maddesinde emsal bedelinin; gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olduğu ve sıra ile ortalama fiyat esası, maliyet bedeli esası, takdir esasına göre tayin olunacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, yangın sonucu zayi olan malların maliyet bedeli ile emsal bedeli arasındaki tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Bununla birlikte yanan mallar ile ilgili olarak sigortadan alınan tazminatların da gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Nitekim konuya ilişkin olarak İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 04/07/2012 tarihinde verilen B.07.1.GİB.4.35.16.01-125-635 sayılı özelgede de aynı görüş bildirilmiştir.
H.Özer Ermumcu
Kaynak: http://www.muhasebevergi.com/makale.aspx?id=406
Yorum Gönder