Aynı süreler içinde hem 4/a kapsamında
(SSK’lı bir işte) çalışan, hem de 4/b kapsamında (Bağ-Kur’lu olarak)
ticari faaliyeti devam eden kişiler için 1/3/2011 tarihinden önce, hangi
sigortalılık statüsü önce başlamış ise o sigortalılık statüsü geçerli
kabul edilmekte idi. Ancak, 6111 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin
ardından 1/3/2011 tarihinden itibaren hangi sigortalılık statüsünün önce
başladığı üzerinde durulmamış veaynı süreler içinde hem 4/a hem de
4/b’ye tabi çalışan kişiler için 4/a’lı (SSK’lı) sigortalılık statüsü
kabul edilmeye başlanılmıştır.
Hal böyle olmakla birlikte kendilerine
ait işyerlerinden veya ortağı olduğu işyerlerinden kendini 4/a
kapsamında sigortalı olarak bildiren kişilerin bu bildirimleri 5510
sayılı Kanunun 53 üncü maddesi gereğince kabul edilmemiş ve bu kişiler
1/3/2011 tarihinden önce olduğu gibi 1/3/2011 tarihinden sonra da 4/b
kapsamında sigortalı sayılmışlardır.
Öte yandan aynı süreler içinde, hem 4/a
kapsamında (SSK’ya tabi bir işte) çalışan, hem de 4/b kapsamında
sigortalı olan (Bağ-Kur’lu olarak ticari faaliyeti devam eden)kişiler
için 4/b kapsamındaki sigortalılık statüsünün geçerli kabul edildiği
durumlarda prim aktarım işlemleri, devredilen SSK, BAĞ-KUR ve Emekli
Sandığı yetkililerince kararlaştırılan usul ve esaslar çerçevesinde
hazırlanan 12/156 ve 2007/9 sayılı genelgeler doğrultusunda yürütülmekte
iken, uygulama Sosyal Güvenlik Kurumunun 2014/28 sayılı genelgesi ile
değiştirilmiştir.
Prim aktarımı sırasında sadece sigortalı hissesine isabet eden primlerin aktarımı yapılacak
Aynı süreler içinde hem 4/a kapsamında
hem de 4/b kapsamında sigortalılıkları bulunan, ancak 4/b kapsamındaki
sigortalılık statüsü geçerli kabul edilmiş kişiler adına 4/a
kapsamındaki hizmetlere ilişkinödenen paraların 4/b kapsamındaki prim
borçlarına aktarılması sırasında,2007/9 sayılı genelge gereğince
sigortalı ve işveren hissesi birlikte aktarılmakta iken 2014/28 sayılı
genelgeyle birlikte yalnızca sigortalı hissesi aktarılmaya
başlanılmıştır.
Bu bağlamda, 4/a kapsamında ödenen
paraların 4/b kapsamındaki prim borçlarına aktarımı sırasında tüm
sigorta kollarına tabi olarak çalışan kişiler için % 14, sosyal güvenlik
destek primine tabi olarak kişiler için %7,5 oranına isabet eden
paraların aktarımı yapılacak, işveren hissesi prim tutarları ise
işverenin varsa Kuruma olan borçlarına mahsup edilecek, yoksa kanuni
faizi ile birlikte kendisine iade edilecektir.
Dolayısıyla 4/a kapsamında sigortalı
hissesine isabet eden kısım için ödenen paralar, sigortalının 4/b
kapsamındaki prim borcunu karşılamasa dahi işveren hissesine ait
paralardan herhangi bir aktarım yapılmayacaktır.
Uygulamanın tek istisnası ise kendine
ait işyerinden kendilerini SSK’lı olarak bildiren kişiler için yapılmış.
Kendilerine ait işyerinden kendilerini SSK’lı olarak bildiren kişilerin
sigortalı hissesini de işveren hissesini de kendileri ödediklerinden,
bu durumda sigortalı hissesinin yanı sıra işveren hissesi de 4/b
kapsamındaki prim borcuna aktarılacaktır.
İşsizlik sigortası primlerinin sigortalı hissesine ait kısmı da aktarılacak
Değişiklik öncesinde 4/a kapsamında
ödenen işsizlik sigortası primleri 4/b kapsamındaki prim borçlarına
aktarılmayarak, sigortalı hissesi sigortalıya, işveren hissesi işverene
(herhangi bir borcu bulunmadığı takdirde) iade edilmekte iken 2014/28
sayılı genelge ile yapılan değişiklik sonrasında sigortalı hissesine
isabet eden işsizlik sigortası primleri de 4/b kapsamındaki prim
borçlarına aktarılmaya başlanılmıştır.
Çakışmanın olduğu dönemlerde 4/b
kapsamındaki primler ödenmiş ise 4/a kapsamında ödenen paralar çakışma
harici dönemlerdeki 4/b prim borçlarına aktarılacak
Çakışan hizmet süreleri içinde, hem 4/a
kapsamındaki hem de 4/b kapsamındaki primlerin ödenmiş olması durumunda,
çakışma haricindeki sürelerde 4/b kapsamında prim borcu olsa da 2007/9
sayılı genelge uyarınca prim aktarımı yapılmamakta idi.
Ancak 2014/28 sayılı genelge ile
uygulama değişikliğine gidilmiş ve 4/a kapsamında ödenen paraların aynı
dönemdeki 4/b borcuna aktarılmasının ardından, 4/a kapsamında artan bir
paranın bulunması halinde, artan tutar çakışan süreler dışındaki 4/b
kapsamındaki en eski prim borcuna aktarılmaya başlanılmıştır.
4/a kapsamındaki sigortalılık iptal edilse de bildirilen işçilikler asgari işçilik hesaplamasında dikkate alınacak
Çakışan hizmet süreleri içinde 4/a
kapsamındaki hizmetlerin iptal edildiği işyerinin ihale konusu işyeri
veya özel bina inşaatı işyeri olması halinde, iptal edilen işçilikler
asgari işçilik hesaplamasında dikkate alınmamakta idi.
2014/28 sayılı genelge ile bu uygulamada
da değişikliğe gidilmiş ve kendilerine ait özel bina inşaatlarında veya
ihale konusu işlerde kendilerini 4/a kapsamında sigortalı olarak
bildiren kişilerin 4/a kapsamındaki hizmetleri iptal edilse de, bu
çalışmaların fiili olmadığı tespit edilmediği sürece 4/a kapsamında
bildirilen işçilikler asgari işçilik hesaplamasında dikkate alınmaya
başlanılmıştır.
4/a kapsamında fiiliçalışma yoksa prim aktarımı yapılmayacak
Aynı süreler içinde hem 4/a hem de 4/b
kapsamında sigortalılıkları bulunan ve 4/b kapsamındaki sigortalılık
statüsü geçerli sayılan kişilerin denetim ve kontrolle görevli
memurlarca yapılan incelemeler sonrasında 4/a kapsamındaki
hizmetlerinin fiili çalışmaya dayanmadığının başka bir ifade ile 4/a
kapsamındaki sigortalılıklarının sahte olduğunun tespit edilmesi
halinde, 4/a kapsamında ödenen paraların sigortalı hissesinin aktarımı
yapılmayacağı gibi, işveren hissesinin işverene iadesi de
yapılmayacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu
İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü
Yorum Gönder