Kullanılmayan İzin Sonraki Yıla Devreder mi

İzin dönemi başlıyor. İzin döneminin başlamasıyla birlikte izinlerin nasıl kullanılacağı, kaç gün kullanılacağı, ne zaman kullanılacağı sorunu ortaya çıkıyor. Yine kullanılmayan izinlerin beş yıl geçtikten sonra yanıp yanmayacağı endişesi bulunmaktadır.

İşveren, genel kural olarak, işçiye izne hak kazandığı yıl içinde yıllık izni kullandırmalıdır. Ancak, çeşitli sebeplerden dolayı yılın içinde kullanılmayan izinler gelecek hizmet yıllarına devreder; çünkü yıllık izin hakkı, vazgeçilemez bir haktır. Kamuoyunda bilindiğinin aksine, işçi yıllık izin kullanmadığında yanmaz. Sadece işten ayrılan işçiler için izin parasının işten ayrıldıktan sonra beş yıl içinde istenmemesi halinde zaman aşımına girmektedir.

Bir yılı doldurana izin hakkı

İş Kanununa göre, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olanlara işyerindeki kıdemlerine ve yaşlarına göre yıllık ücretli izin verilmektedir. Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınmaktadır. Ayrıca, İş Kanunu kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde İş Kanunu kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.

Bir yıllık süre içinde yıllık izne hak kazanmak için çalışılmış gibi sayılan haller dışındaki sebeplerle işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenmelidir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılmalıdır. İşçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru hesaplanır. İşçi her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.

Örnek vermek gerekirse, 01.05.2011 tarihinde işe giren bir işçi 01.05.2012 tarihi itibariyle 14 günlük yıllık izne hak kazanır. İşçiye hak ettiği yıllık izni 01.05.2012-30.04.2013 döneminde kullandırılmalıdır.

Kullanılamayan iznin devri

Yıllık iznin zorunlu sebepler olmadan birleştirilerek sonraki yıllara aktarılması, yıllık izinden beklenen amaçlarla örtüşmemektedir. Esas olan hak edilen yıllık iznin, takip eden yılda kullanılmasıdır. Ancak, çeşitli sebeplerden dolayı işçiye yıllık izin kullandırılmaması halinde, işçinin yıllık izin hakkı kaybolmaz.

Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Yani, yıllık iznin Kanunda gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur. Ancak, söz konusu izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir. Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Buna göre, izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

Başka bir ifadeyle, yıllık iznin bölünmemesi esas olmakla birlikte, tarafların anlaşmasıyla, belli şartlarda yıllık izin bölünebilir. Kanun, yıllık izin süresinin bölünmesinde tarafların anlaşması yanında iki şart daha getirmiştir. Söz konusu şartlar da;

1 – Yıllık izin süresi en fazla üçe bölünebilir.
2 – Yıllık izin süresinin bir bölümü on günden az olamaz.

Dr. RESUL KURT