Çalışma hayatının tarafları kimlerden oluşur;
a) İşci
b) İşverenden meydana gelmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen iş sözleşmesi ile İş Kanunu esas alınmak üzere düzenlemeye gidilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununda İş Sözleşmesi belirlenmiştir. 4857/8.Maddesinde konuyu açıklık getirilmiştir.
İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.
Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. Süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu fıkra hükmü uygulanmaz. İş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur.
Konuya açıklık getirir isek,
- Taraflar İşçi ve işveren
- Ücret ödenmesi olacak.
- Özel bir şekil yok.(Sözlü yada Yazılı olabilir.)
- Bir yıl ve daha fazla ise yazılı olması gerekir.
- Damga vergisi,her çeşit resim,harçtan muaf olur.
- Sözleşmelerin yazılı olması çalışma biçimini ,sürelerini, ücretlerini, ücret ödeme dönemlerini, sözleşme süresini belirleme açısından her iki taraf yönünden ispat aracıdır.
- Ücret ödenmesi olacak.
- Özel bir şekil yok.(Sözlü yada Yazılı olabilir.)
- Bir yıl ve daha fazla ise yazılı olması gerekir.
- Damga vergisi,her çeşit resim,harçtan muaf olur.
- Sözleşmelerin yazılı olması çalışma biçimini ,sürelerini, ücretlerini, ücret ödeme dönemlerini, sözleşme süresini belirleme açısından her iki taraf yönünden ispat aracıdır.
4857/9.Maddesinde Sözleşme Türleri Belirlenmiştir.
Taraflar(İşçi ve işveren) iş sözleşmesini, 4857 sayılı Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler.
İş sözleşmeleri
İş sözleşmeleri
Ø Belirli ,
Ø Belirsiz süreli yapılır.
Ø Belirsiz süreli yapılır.
İş sözleşmeleri çalışma biçimleri bakımından
Ø Tam süreli ,
Ø Kısmî süreli ,
Ø Deneme süreli,
Ø Diğer türlerden olabilir.
Ø Kısmî süreli ,
Ø Deneme süreli,
Ø Diğer türlerden olabilir.
30 günden fazla süren sürekli işlerde iş sözleşmesi uygulanır.
Taraflar Arasında Düzenlenen İş Sözleşmesinin Bir Örneğini İşçiye Vermeyen İşveren İdari Para Cezasını Öder:
4857/99.Maddesinde (b) bendinde İPC tanımlanmıştır.
İş Kanunu’nun 8. maddesine aykırı hareket etmenin cezası aynı 4857 sayılı Kanunun 99/b maddesinde “8. maddenin son fıkrasındaki belgeyi işçiye vermeyen… işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için yüz on Türk Lirası idari para cezası verilir” şeklinde düzenlenmiştir. Bu konuyla ilgili idari para cezası 26.01.2012 tarihinden geçerli olmak üzere 6270 sayılı Kanun’un 17. maddesiyle değiştirilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 99/b maddesinde düzenlenen ceza hükmü 8. maddenin ikinci fıkrasında da belirtildiği üzere çalışma koşullarına ilişkin belge verilmeyen her işçi için geçerlidir.
Güncel uygulamalar da en çok karşılaşmış olduğumuz sorun ise,
İş sözleşmelerinin işe girişte imzalatılması ile birlikte tek nüshadan düzenlenerek, diğer örneğinin işçiye verilmemesidir.
Şimdi elektronik ortamda hazırlanan bu belgelerden iki nüsha hazırlandığından işveren de kalan nüshasına işçiye bir nüshasının teslim edildiğine dair şerh konulması, işçinin de işverenden sözleşmenin bir nüshasını aldığına dair imzalı olarak işverende kalan sözleşmeye şerh koyması gerekir.
Böylecene ileride iş mahkemelerinde dava konusu olacak süreçlerde iki tarafında hak ve borçları belirlenmiş olacaktır.
İş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması doktrinde ve yargı kararlarında geçerlilik şartı olarak değil, ispat şartı olarak kabul edilmektedir.
İş Kanunu’nun 8. maddesi işçiyi koruyucu özelliğinden dolayı yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işvereni, işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret dönemini süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle zorunlu tutmuştur.
Bu hüküm ile iş sözleşmelerini iki ay içinde yazılı hale dönüştürdüğünü görmekteyiz.
4857/8.Maddesinde;
‘’Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.’’
İşyerinde yazılı sözleşme yapılmış ise yazılı iş sözleşmesinin de bu bilgileri içerecek şekilde düzenlenmesi ve işçiye bir örneğinin verilmesi gerekiyor.
4857 sayılı Kanunun 8.Maddesinde iş sözleşmesinin verilmesi ile işçinin korunması amaçlanmıştır.
Tek örnek olarak hazırlanan sözleşme ile işçiye verilmemesi işçinin haklarının öğrenmesi engelleneceği için İPC içinde karine teşkil edecektir.
Çalışma Bakanlığının bu konuda görüşleri mevcuttur.
‘’İşyerinde çalışan işçilerle iş sözleşmelerinin düzenlenmiş olduğu ancak 4857 sayılı İş Kanunu 8 inci maddesi hükmüne göre işçilere verilmediği sabittir. Aynı Kanunu’nun 99/b maddesi hükmünde de; 8 inci maddenin son fıkrasındaki belgeyi işçiye vermeyen işverenlik hakkında idari para cezası uygulanacağı hükmü yer almaktadır. Bu nedenle iş sözleşmelerini düzenleyen ancak işçilere bir suretini vermeyen işverenlik hakkında idari para cezası uygulanmış olması yerindedir.’’
2013 Yılında İPC yeniden değerleme oranı ile %7,80 oranında artmıştır.
Bunun karşılığında 118,00 TL. İPC uygulanacaktır.
İşverenler burada unutmasınlar her bir işçi ifadesinden yola çıkılacağından 100 kişi çalıştıran bir işyerinde yapılacak tespitte işçinin iş sözleşmesinin örneğini almamış ise 100*118=11.800 TL.İPC ile karşı karşıya kalacaktır.
Kaynak: AliTezel.com
Yorum Gönder