Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.[1]
Geçici iş göremezlik ödeneği, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kanunda belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir.[2]
Hastalık, iş kazası, meslek hastalığı, analık halinde, durumun Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından alınmış istirahat raporu ile belgelenmesi şartıyla, iş göremezliğe uğrayan sigortalıya Kurum tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir.
İş kazası, meslek hastalığında her gün için analık halinde doğumdan önce ve sonra sekizer hafta, çoğul gebelik halinde doğumdan önceki süreye iki haftalık süre ilave edilerek her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Ancak hastalık halinde, 4/a kapsamında( hizmet akdi ile) çalışan sigortalıların aldığı istirahat raporlarının 3. Gününden başlayarak iş göremezlik ödeneği ödenir. Kurum raporun ilk iki günü için ödeme yapmamaktadır.
5510 Sayılı Yasa 18. Madde 1. Fıkrası b bendi ;
‘b. (08.05.2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5754 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle değişen şekli.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir.’ hükmünü içermektedir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 40. Maddesinde de Kanun hükmü tekrar edilmiştir.
Kurum uygulamasının yasal dayanağı belirtilen hükümlerdir.
İşçiler Kurumdan alamadıkları iki günlük iş göremezlik ücretini işverenden isteyebilir mi?
İş Kanunu 32. Maddesi;
‘Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.’ hükmünü taşımaktadır. Bu hüküm gereği, ücret ancak bir iş karşılığı ödenir. Bunun istisnaları, yani çalışmadan çalışmış gibi ücret ödenmesi gereken günler( hafta tatili, bayram, yıllık izin gibi) kanunda ayrıca sayılmıştır.[3] Bunun dışında işverenin çalışmayan işçiye ücret ödeme yükümlülüğü yoktur. Hastalık halinde alınan raporlarda iki günlük iş göremezlik ödeneğinin işveren tarafından ödeneceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.
İşveren zorunluluk olmamasına rağmen, kendi arzusu ile ödeme yapabilir. Ancak işçi raporlu olduğu sürede çalıştırılamaz. Toplu iş sözleşmesinde, iş akdinde, iş yeri yönetmeliğinde iki günlük hastalık rapor ücretinin işveren tarafından ödeneceği kararlaştırılmışsa işçi bunlara dayanarak isteyebilir; aksi halde ödeme yapıp yapmamak tamamen işverenin tercihine kalmıştır.Kanun koyucunun amacının keyfi rapor almayı önlemek olduğu düşünülmektedir.
_________________________________________________
[1] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/1.md.
[2] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/2.md
[3] 4857 Sayılı İş Kanunu 44,46,47,57.md
Yorum Gönder